Nepotyzm – polska specjalność

Awantura pomiędzy minister Julią Piterą i posłem PSL, Eugeniuszem Kłopotkiem, a także burza, jak się rozpętała wokół ujawnionych form nepotyzmu w spółkach kontrolowanych przez PSL, jest tak na prawdę tylko wierzchołkiem góry lodowej. Nepotyzm był, jest i będzie w polskiej polityce jeszcze długo, tak długo, jak politycy nie będą rzetelnie rozliczani przez wyborców ze swojej działalności. A będzie to tak długo, jak długo w Polsce będzie panował obowiązujący system wyborów proporcjonalnych, skorelowany z panującym systemem finansowania partii politycznych z budżetu. Czyli jak długo? Tak długo, dopóki partia polityczna, będąca u władzy, zgodzi się dobrowolnie na jej oddanie i oddanie wpływów, godząc się na radykalne zmiany.

Oczywiście, nepotyzm polski nie jest cechą immanentną dla polskiej formy demokracji. To rzecz, która się ciągnie za polską polityką z czasów realnego socjalizmu, gdzie bezideowa partia aparatu, PZPR i jej ubezwłasnowolnieni satelici, ZSL i SD (ukłony dla Janusza Korwin Mikkego?) opierała się właśnie na nepotyzmie, z pokolenia na pokolenie, i na poplecznictwie. Potem naturalnie te cechy przeszły do polskiej demokracji, ponieważ, polskie elity mają korzenie w socjalizmie, jeżeli nie wprost, to przynajmniej mentalnie (ukłony dla Jarosława Kaczyńskiego?).

Kilka tygodni temu Waldemar Pawlak w audycji radiowej ?Sygnały Dnia?, na pytanie dziennikarza, wyjątkowo szczerze odpowiedział , że on nie widzi nic zdrożnego w zatrudnianiu dzieci, żon i pociotków w firmach zarządzanych przez funkcjonariuszy partyjnych. Sformułował to elegancko, niemal patriotycznie, że przecież każdy może być dumny, jeżeli syn lub córka kontynuuje dzieło rodzica, a jeżeli ktoś ma kwalifikacje – to praca mu się należy w Polsce, a nie w Irlandii czy Londynie. I ja Waldemara Pawlaka rozumiem, ponieważ on traktuje swoją partię jako rodzinę i jednocześnie, pomimo zdobycia ogłady politycznej, wie, że PSL jest partią klasową. Dlatego też uważa, że jako szef tej partii ma obowiązek dbania o jej członków. I oczywiście o ich rodziny?Ta delegacja wspierania się wzajemnego idzie w dół struktur partyjnych, czego świadectwem była wypowiedź posła Kłopotka, który całkowicie naturalnie oznajmił, że jak może pomóc w załatwieniu pracy – to pomaga. Zapewne tak samo, jak próbował to zrobić, pod wpływem prowokacji TVN, dyrektor Koc z Bydgoszczy, z Agencji Rynku Rolnego, spółki skarbu państwa, – bo przecież nie ma przepisów zakazujących zatrudnianie rodzin i znajomych, jeżeli spełniają one kryteria formalne.

Polska praktyka, działająca na styku polityki, biznesu i administracji państwa jest pełna tego rodzaju działań, które można nazwać szeroko rozumianą korupcją polityczną. Nepotyzm jest składnikiem szerszej formuły kupczenia stanowiskami i przywilejami, czyli kumoterstwa.

Po aferze w Bydgoszczy, zręcznej prowokacji dziennikarskiej, usłyszeliśmy głos szefa klubu parlamentarnego Platformy Obywatelskiej, Zbigniewa Chlebowskiego, że już zaraz, natychmiast zostanie odbudowana w Polsce służba cywilna? Zaraz, natychmiast, rok po wyborach…

Korpus Służby Cywilnej zlikwidowano za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości zastępując go tzw. Państwowym Zasobem Kadrowym, któremu miały podlegać wszystkie stanowiska administracji szczebla centralnego i większość kluczowych stanowisk administracji regionalnej.

Zasób kadrowy, do którego mogli być praktycznie w sposób dowolny dołączani ludzie bez odpowiedniego stażu i odpowiednich kwalifikacji, miał być teoretycznie nadzorowany przez zespół fachowców ? a praktycznie ? przez jednego człowieka z KPRM! . Likwidacja wymogów konkursowych, prawo dowolnego przesuwania ludzi z prowincji do urzędów centralnych, dała PiS-owi nieograniczone prawo do manipulacji i nepotyzmu. Taki sam nepotyzm i takie same prawidła działały w sferze spółek skarbu państwa. Te wzorce i zachowania zostały w trakcie rządów Platformy Obywatelskiej zachowane, tylko ludzie się zmienili. PO nie podejmuje żadnych działań w wielu kluczowych sferach życia społecznego, w tym również w administracji państwa.

Problem jest jednak nie tylko w rozwiązaniach czysto administracyjnych, lecz zasadza się, jak wspomniałem, na sprawach kluczowych. Otóż partie polityczne, które idą do wyborów zostały praktycznie pozbawione kontroli społecznej. System ich finansowania ze środków publicznych i kwoty, jakie one otrzymują, powodują petryfikację istniejącego stanu politycznego i utrwalenie systemu dużych molochów partyjnych.

Jednak na szczycie tego problemu, jak i zresztą głównego problemu który na równi dotknął Prawo i Sprawiedliwość i Platformę Obywatelską – jest całkowita bezideowość i brak programu politycznego, jak i programu reformy państwa. Czy ktoś może pamięta, jaki tak naprawdę był program ekonomiczny rządu Jarosława Kaczyńskiego? Czy może ktoś jest wstanie określić, jakie to wielkie reformy i modyfikacje przedstawiła minister Zyta Gilowska? A może PiS przystąpiło do reformy podatków, KRUS, ograniczenia administracji? Czy ktoś poza hasłem ?tanie państwo? wie, co siedziało tam w środku, poza infantylnymi wypocinami Kazimierza Marcinkiewicza? Niestety – PO jest dokładnie taka sama. Sakwa pełna ustaw, jaką nam obiecywano, okazała się bardziej niż pusta, a to co zostało nam przedstawione, jest żałośnie amatorskie – i w służbie zdrowia, i w szkolnictwie, a także w reformie administracji. Za to, podobnie jak poprzednicy, i ci bezpośredni i wcześniejsi – koalicjanci obecnego rządu traktują państwo i jego struktury jako łup polityczny – łup, który można dalej obrabiać.

W Polsce nie ma etosu pracy urzędnika państwowego. Każda partia, po przejęciu władzy, traktuje państwo, administrację, spółki Skarbu Państwa jako łup polityczno – biznesowy. Każda bez wyjątku. Żadna ekipa polityczna nie wypracowała jasnych kryteriów nominacji kadrowych, systemów awansów i działania w szeroko rozumianej służbie państwowej. Powoduje to, że coś, co w normalnych krajach demokracji jest korupcją polityczną – w Polsce jest normą. Były takie próby, poprzez stworzenie systemu szkoleń pracowników administracji państwa – ale zostały one zniweczone i do tej pory nie odbudowane.

Rak nepotyzmu, kumoterstwa, praktyk handlu politycznego stanowiskami – a co za tym idzie korupcji – jest obecny na ciele polskiego życia społecznego dalej. PO, które deklaruje demokratyzację, postawienie na samorządność – nie porządkuje tej sfery życia publicznego. Dopiero takie afery, jakie mają miejsce w KRUS-ie, czy ARiMR i ARR, budzą Donalda Tuska i jego partnerów. Trochę za późno. Mleko się już wylało i śmierdzi.

Azrael