To moda na Powstanie Warszewskie buczy na socjopatycznego „profesora”

Nic się nie zmienia w mojej politycznej ocenie Powstania Warszawskiego. Mógłbym powtórzyć za Andersem brutalne słowa na temat dowództwa i tragedii narodowej, ale nie będę powtarzał. Nie chcę być w żaden sposób kojarzony z „motłochem” buczącym nie na polityczne aspekty PW, to tylko pretekst, ale na Polskę, która chce być Polską. Historyczne gdybanie, polityczne analizy na sucho, tracą sens. Co roku powtarzane są te same argumenty w atmosferze emocjonalnych lub co gorsze „skandalizujących” opinii. W moim przekonaniu o Powstaniu Warszawskim powiedziano już wszystko, jeśli za wszystko uznać analizę przyczyn i skutków, ale cieszy mnie niezmiernie, że o Powstaniu ciągle się mówi w zupełnie innym kontekście. Bardziej radykalni patrioci uznają mnie za heretyka, niemniej jednak będę powtarzał z uporem maniaka, że bez jakiejś formy popkultury na wysokim poziomie i nie pozbawionej gustu, nie ma wielkich szans, żeby się przebić z nowym duchem w narodzie. Peerelowskiej mentalności nie stworzył Bierut, Gomułka, Jaruzelski, ale „Autobus czerwony”, „Budujemy nowy dom”, „Czterej pancerni i pies”, „Wiosna panie Sierżancie” i kolorowy telewizor „Rubin”, który to wszystko pięknie pokazywał. Często widuje się komentarze, które tęsknią za komuną, ale one wcale nie za komuną tęsknią, tylko właśnie za „Jak rozpętałem II WŚ”, za czynem społecznym, gdzie się poznało żonę, za parkiem, gdzie się obalało „jabola”, „prytę”, „bełta”, za młodą Marylą Rodowicz i Polą Raksą.

Człowiek to jedyne zwierzę, które emocją kieruje się równie silnie jak instynktem. Od kilku lat obserwuję spore natężenie gustownej popkultury i pozytywnej emocji wokół Powstania Warszawskiego i moim zdaniem to największa moc PW. Dzięki kultowi pięknej legendy, młodzi ludzie, choć nie tylko młodzi, zapominają o tragicznym finale, a skupiają się pragnieniach, marzeniach i czynach bohaterów, których na swój sposób usiłują naśladować. Ciężko mi zrozumieć oburzenie przeradzające się w potępienie koncertów, komiksów, filmów 3D i pozostałych zwykle udanych prób upamiętnienia PW, naturalnie przygotowanych we współczesnej formie i wrażliwości. Potrafię zrozumieć te obawy, które odwołują się do indyka z czekolady siedzącego w różowych okularach na kupie łajna. Niemniej człowiek inteligentny powinien umieć odróżnić ewidentny zamach na rozum, ideały i gust, od form wyrazu, które niekoniecznie muszą trafiać w gusta odbiorcy, ale jednocześnie nie są profanacją, tylko po prostu inną wrażliwością. Co dziwne, a właściwie niepojęte, ludzie potępiający koncerty rockowe, komiksy i animacje, jednocześnie bronią jak niepodległości wieńca przed pomnikiem Powstańców z logo Legia Warszawa, chociaż to nic innego jako jeden z przejawów wrażliwości konkretnej grupy społecznej. Każda to może nie, ale niemal każda forma uczczenia pamięci, nawiązania do legendy Powstania, powinna być objęta raczej immunitetem niż radykalizmem ideologicznym. Cała sztuka polega na tym, żeby w masowym odbiorze Powstanie i wiele innych wydarzeń z historii Polski stały się „modne”. Przez wiele lat budowano dokładnie przeciwną atmosferę, powstania, Polska, polskość, bohaterstwo to dla bogoojczyźnianych masochistów i niestety sukcesy były spora.

Powoli ta parszywa tendencja zaczyna się odmieniać i nie warto psuć efektu radykalizmem, tym bardziej, że w masowości zjawisk ciągle jest miejsce i to poczesne dla tradycyjnego kultu. Nie ma, a przynajmniej być nie powinno, konfliktu między tradycyjnym i współczesnym kultem Powstania. Podobnie rzeczy widzę z tym corocznym mydlanym spektaklu, kto będzie buczał i jakim bluzgiem rzuci Bartoszewski. Wbrew pozorom jest to jeden z ważnych elementów walki o pamięć i normalność i tę walkę stojący za Bartoszewskim internacjonaliści przegrywają. W tym roku po raz pierwszy popisami profesora bez matury, „ocalałego” z Auschwitz i „powstańca”, który ślinił koperty, znudzili się „nowocześni europejscy” i wyśmiali żyjący Powstańcy. Kończy się pewien typ prześmiewczych i autorytarnych postaw, które wyznaczały trendy. Sikorski raczej nie odważy się powtórzyć swojego „tłita”, natomiast autorzy „obłędnych” romansów nie zostają Kubami, tylko „Frytkami”. „Oni” przegrali wojnę o pamięć, ponieważ przyjęli jedną taktyką – wymazać z historii Europy Polskę, śmiechem i pogardą. Okazało się, że tęsknota za poważną Polską jest znacznie większa niż cała machina pogardy, no i po klęsce zaczęły się rozmaite „ajwaj”, „gewałt” prawdziwi Polacy zawłaszczają „naszą” historię. Wszystko to, moim nieskromnym zdaniem, zawdzięczamy popkulturowemu przesileniu, które rzecz jasna nigdy by nie nastąpiło, gdyby nie konserwatywna nieugiętość w podtrzymywaniu pomięci o Powstaniu. Zdarzają się takie cuda, że tradycja nie stoi w konflikcie ze współczesnością, zresztą wielu twierdzi, że tradycja bez współczesności nie istnieje i raczej mają rację. Nie forma upamiętnienia, która bywa rozmaita, ale motywacja powinna być poddana krytyce lub pochwale. Ważne jest intencja i nikomu, kto chce nawiązać do ideałów, a nie ideały obśmiać, nie stawiałbym wymogów dotyczących formy i treści, bo to „woda na młyn postępowców”. Lepszego sposobu na zamknięcie ust dętym profesorom i demiurgom żyjącym z opluwania ideałów, chyba nie ma, a na pewno jest to jeden ze skutecznych sposobów, co widać po buczeniu tych „autorytetów” i sterowanego przez nich motłochu.