Czy Żydzi zabili Pana Jezusa?

Pytanie z tezą, nawet taką ludową tezą i to wyśmiewaną po wszystkich odpustach, ale ja nie bardzo się przejmuje ludowym przekazem, podobnie jak i śmiechem z ludu. Patrząc na rzecz z czysto historycznego pułapu i zakładając, że historia Jezusa jest prawdziwa, niekoniecznie w biblijnym wydaniu, ale jako historia buntownika z wyboru, nie ma się z czego śmiać. Nie rozstrzygnę oczywiście jak było, ale załóżmy, że jeśli było tak jak przypuszczał Bułhakow, a do tej wersji wydarzeń jestem bardzo przywiązany, no to mamy następujące fakty. W prowincji rzymskiej dalej zwanej Judea, władzę sprawuje prefekt Poncjusz Piłat. Według wszelkich znaków na niebie i ziemi, nie była to okupacja narodu wybranego, nie był to terror na ziemi świętej, ale coś bliżej formuły Austro-Węgier, gdzie prowincja nie tylko miała autonomię, ale swoich przedstawicieli władzy, z którą namiestnik rzymski musiał się liczyć. Liczyć się na tyle, że przedstawiciele, jakbyśmy dziś powiedzieli, wyznaniowego państwa Judei mieli wpływ na władzę sądowniczą, co też jest powiedziane współcześnie, choć za Monteskiuszem. 

Szpanować wiedzą nie zamierzam, wręcz przeciwnie na chłopski rozum zamierzam rzeczy rozbierać, ten encyklopedyczny wstęp tylko dla porządku i punktów zaczepienia. Wracając do Judei, trzeba wspomnieć o sanhedrynie, a było to instytucja, która łączyła w sobie wszelkie patologie władzy świeckiej i religijnej jakie obserwujemy współcześnie. Dziś najbardziej nowocześni z nowoczesnych boją się takiej władzy, która forsuje model państwa wyznaniowego połączonego z ciemnogrodem. Sanhedryn, w skład którego wchodzili arcykapłani, zwani faryzeuszami dokładnie taki model państwa reprezentował i usiłował utrzymać. Jeśli komuś dziś nie leży i kołkiem w gardle staje struktura Kościoła Katolickiego ze stolicą w Watykanie, to sanhedryn ze stolicą w Judei był praojcem tej struktury i takim samym, tyle że żydowskim siedliskiem obłudy, władzy, intryg, fanatyzmu religijnego i konserwatyzmu graniczącego z zacofaniem. Mało tego, sanhedryn z pełnym powodzeniem można nazwać pierwowzorem Wielkiej Inkwizycji, ponieważ ta struktura łączyła kompetencje religijne ze świeckim prawem do wydawania wyroków. 

W Judei nie płonęły stosy pod niewiernymi, ale obowiązywała bardziej wyszukana kara śmierci za profanację i bluźnierstwo, za krytykowanie włądzy. Bluźnierców wieszano na krzyżach i tę okrutną praktykę stosowano powszechnie tak jak w dzisiejszych Stanach Zjednoczonych krzesło elektryczne. Forma kaźni ma o tyle istotne znaczenie, że przy okazji oskarżenia Żydów o zabicie Pana Jezusa, obiektywnie trzeba odbrązowić wyjątkowość śmierci Jezusa, przynajmniej wyjątkowość kaźni. Nic nadzwyczajnego w okrucieństwie nie było, ani biczowania, ani ukrzyżowania nie wymyślono specjalnie dla Chrystusa, te tortury istniały i wielu przed Chrystusem doświadczyło ich boleśnie. Wyjątkowe były co najwyżej „dodatki” do kaźni, jak cierniowa korona, ale i to można dość prosto wytłumaczyć swoistym poczuciem humoru zdziczałego tłumu. Jezus ogłosił się królem żydowskim, co musiało robić wrażenie dość osobliwe i w związku z tym tłum zakpił z jego brawurowej deklaracji koronując go w taki, a nie inny sposób. Nie to jest jednak najważniejsze, najważniejsze jest tytułowe pytanie i oskarżenie Żydów o śmierć Jezusa. 

Sanhedryn, żydowska instytucja religijno-sądownicza oskarżyła Chrystusa o bluźnierstwo, czyli o zamach na obowiązujący porządek religijny. Jezus Chrystus był tym dla sanhedrynu kim Jan Hus dla Kościoła Katolickiego. Chrystus był reformatorem judaizmu, chciał otwarcia judaizmu na inne narody i to już był przełom ogromny, chciał oddzielenia władzy świeckiej od władzy religijnej, co uwidoczniło się w słynnym powiedzeniu: Oddajcie więc cesarzowi to, co jest cesarskie, a Bogu to, co boskie”. Chrystus zmienił też porządek społeczny, był socjalistą, ujmował się za biedotą i wyrzutkami społecznymi, ostrzegał nieuczciwych i cynicznych handlarzy, przed ogniem piekielnym i wynosił biedę ponad przepych. Chrystus mówił, że Bóg, którego nazywał swoim ojcem, umiłował nie tych co na ziemi mienią się bogami, dostojników, możnowładców, ale ladacznice, chromych, głodujących, nawet niewiernych Bóg bardziej miłuje niż faryzejskich arcykapłanów. To była nie tylko nowa religia, to była nowa filozofia życia i nowa struktura społeczna, jak się dobrze przyjrzymy propozycjom Chrystusa, to zobaczymy, że ten człowiek, czy jak kto woli bóg, mówił rzeczy wyprzedzające dorobek ludzkości o całe ery. Równość wobec Boga i prawa, poszanowanie mniejszości, zniesienie patologii we władzy, umiłowanie wolności, pogarda dla materializmu, docenienie ludzkiego wysiłku, wdowiego grosza, pokora i zniesienie agresji przez nastawienie policzka. 

Taki człowiek i współcześnie byłby solą w oku obecnego porządku. Gdyby teraz narodził się człowiek, który byłby w stanie pociągnąć za sobą miliony pokazując Watykan, albo system demokratyczny jako wielką niesprawiedliwość i przyczynę zła, miałby nieszczęśnik nie tylko sławę, ale przede wszystkim potężnych wrogów, najpotężniejszych ze wszystkich. Dziś pewnie nie skończyłby na krzyżu, ani nawet na stosie, jednak przy użyciu współczesnych środków tortur, telewizja i sprawni adwokaci mogliby z niego dość szybko zrobić wariata, albo ksenofoba. Chrystus dokonał zamachu, aksamitnego zamachu na tradycyjny porządek żydowski, porządek w każdym wymiarze: religijnym, filozoficznym, narodowym, społecznym. Chrystus nie był wrogiem Rzymu, który do religii miał dość frywolny stosunek i tkwił w niemodnym już politeizmie, Chrystus był wrogiem Judei, która była państwem wyznaniowym, z silnie zarysowanym podziałem struktur społecznych i całym represyjnym aparatem sprawowania władzy. 

W bułhakowskiej wersji historycznych wydarzeń, widzimy Chrystusa mistyka i filozofa, człowieka do rany przyłóż, co najwyżej odrobinę zakręconego, no w najgorszym razie nieszkodliwego wariata. Piłat zaczyna fascynować się tą postacią, słyszy takie rzeczy od Chrystusa, które są dla niego nowe, jak na przykład nota wystawiona Centurionowi Szczurza Śmierć, którego to siepacza Jezus uznał za człowieka o gołębim sercu. Piłat nie chce śmierci Jezusa i ma nawet furtę, aby uratować szalonego filozofa. Ma dwóch bandziorów, którzy i współcześnie zasłużyliby na śmierć i ma święto paschy, z okazji którego sanhedryn może uwolnić jednego z oskarżonych. Dochodzi do kluczowego momentu. Piłat, który był Rzymianinem proponuje sanhedrynowi, złożonego z Żydów, żeby skazać Barabasza, pospolitego bandytę, a nieszkodliwego szaleńca Chrystusa puścić wolno, co najwyżej skórę mu przetrzepać chłostą. Z tej propozycji sanhedryn nie korzysta i ryzykując złe stosunki z prefektem Piłatem, stanowczo domaga się skazania Jezusa. 

Piłat ulega naciskom, Chrystus umiera na krzyżu w okolicznościach dramatycznych. Tłum podburzony przez fanatyków religijnych i fanatyków tradycyjnego porządku „oko za oko”, urządza makabryczny lincz. Ile prawdy w opisie tego linczu, tego nie wiem, ale jakoś nie trudno mi sobie wyobrazić, że fanatyczny tłum drwi z Jezusa w taki sposób jak to powszechnie jest opisywane. Odpowiedź na tytułowe pytanie już padła. Nie zabił Jezusa Rzym, nie zabili Polacy, którzy napili się skiśniętego mleka. Jezusa Chrystusa zabili Żydzi, fanatyczni Żydzi, którzy obawiali się reform swojej religii i porządku społecznego, obawiali się nowej filozofii życia, w której zmienia się hierarchia wartości i wraz z nią strefy wpływów. Chrystusa zabili Żydzi i to nie byle jacy Żydzi, tylko Żydzi sprawujący władzę. Ta zbrodnia Żydów była najpodlejszym gatunkiem zbrodni jaką ludzkość wymyśliła i stosowała na masową skalę, to zbrodnia polityczno-religijna, to zbrodnia w majestacie prawa. Jezusa można uważać za Boga lub człowieka, ale jeśli nawet uznamy Go tylko za człowieka, tak jak się dzieje w moim nieskromnym przypadku, nie sposób w nim nie widzieć Wielkiego Człowieka, Wielkiego Żyda, którego zabili mali Żydzi.