Wolszczan nie musi za nic przepraszać

Stosunek osobisty każdego wobec tego, co się dzieje wokół profesora Aleksandra Wolszczana jest oczywiście powiązany z dwoma zagadnieniami. Po pierwsze, z naszym stosunkiem do lustracji jako takiej, po drugie, ze zrozumieniem i akceptacją moralnej postawy samego astronoma – lub brakiem akceptacji. Dlatego też każda opinia będzie subiektywna.

Stosunek osobisty każdego wobec tego, co się dzieje wokół profesora Aleksandra Wolszczana jest oczywiście powiązany z dwoma zagadnieniami. Po pierwsze, z naszym stosunkiem do lustracji jako takiej, po drugie, ze zrozumieniem i akceptacją moralnej postawy samego astronoma – lub brakiem akceptacji. Dlatego też każda opinia będzie subiektywna.

W niektórych przypadkach ta opinia, szczególnie osób publicznych, będzie skażona serwilizmem, dwuznacznością moralną. Taką postawę reprezentuje chociażby redaktor Tomasz Terlikowski, który tak napisał na swoim blogu;

I to nie dlatego, że kiedyś zachował się niegodnie naukowca (nie on jeden, czego żywym dowodem był histeryczny sprzeciw polskich naukowców, wobec ustawy lustracyjnej), choć niewątpliwie tak się właśnie zachował, ale dlatego, że nie jest w stanie odróżniać dobra od zła, tego, co haniebne i czego wstydzić się należy (a takim czynem jest niewątpliwie donoszenie na rodzinę i kolegów) od tego, co jest neutralne moralnie. Taki człowiek może być wybitnym technikiem, ale trudno o nim mówić ?profesor?

Pisze to dziennikarz, który jest zatrudniony w tygodniku stworzonym przez esbeka i aparatczyka PZPR, i dla niego nie jest to hańbiące?

Mam stosunek do lustracji jednoznaczny od dawna, jestem jej przeciwny, dlatego też sprawa Wolszczana nie działa na mnie specjalnie wzburzająco. Zresztą, jak się okazuje, również na jego kolegów, ponieważ naukowcy z CA UMK dość jednoznacznie się wypowiedzieli za kontynuacją projektów z jego udziałem.

Wolszczan zachował się tak, jak jego sumienie mu podpowiedziało. Przyznał się do błędu, czy może – do wyboru innego, niż tego by oczekiwali tak zwani moraliści, a jednoznacznie uniknął, żenującej w tym wypadku i po tylu latach sztucznej ekspiacji. Przed kim miał się ukorzyć? Przed małymi, ujadającymi kundelkami, którzy nie potrafią odróżnić człowieka od jego dzieła, czy przed zerami, które nic w swoim życiu nie osiągnęły?

Profesor dokonał w tamtych latach świadomego, racjonalnego wyboru. Przyjmując układ z SB nie czynił tego okłamując się, że prowadzi jakąś grę, lecz stwierdził, że jest to cena, jaką musi i może zapłacić za niezależność naukową. Jego dziedzina nauki jest praktycznie całkowicie oderwana od czynników społecznych, Wolszczan nie jest historykiem, socjologiem, nie musi iść w pracy naukowej na kompromisy. Wszechświat jest taki, jaki jest – i nie da się go ideologicznie zmanipulować. To co zrobił profesor – to nie był moralny relatywizm, o jaki jest teraz oskarżany – lecz racjonalny wybór, zgodny z warunkami, w jakich wtedy działał. To nie kontrwywiad SB pomógł mu w odkryciu planet poza Układem Słonecznym, czy osiągnięciu innych dokonań naukowych – to jest jego, własne, autorskie działanie.

Ocena postawy Aleksandra Wolszczana jest problemem oceniających – a nie jego. To dla tych, dla których lustracja jest istotą rozliczeń z przeszłością, istnieje sprawa. Dla tych, dla których liczy się jego praca, oblicze polskiej nauki i pozycja Polski na scenie nauki światowej – sprawa nie ma znaczenia. Należy przypomnieć takich ludzi,jak Heidegger, Bohr, czy nawet postać – Św. Pawła – każdy z nich miał ?za uszami? takie, lub inne przewiny.

Jest coś żenujące w całej tej hucpie, rozpętanej wokół Wolszczana, bo po raz kolejny próbuje rozliczyć się człowieka, bez zrozumienia uwarunkowań tamtego systemu.
Zwycięzcą w całej tej sprawie jest profesor Wolszczan. Udało mu się przechytrzyć komunę, bo wyjechał na staże i stypendia, zrobił karierę i pozycję w świecie naukowym (z czego korzystają także jego polscy koledzy) i to on jest twarzą rozpoznawalną w Świecie, a nie esbek go prowadzący.

Wiem, że te proste prawdy nie trafią do ?moralnych? lustratorów, którzy, jak Wildstein, na tym opierają swój byt i sukcesy zawodowe. Nie martwi mnie to, jak nie martwi również profesora.

Kundle szczekają – a karawana już dawno w gwiazdach.

Azrael